- Rasimpaşa Mah. Nemlizade Sok. Karakuyu Apt. No : 1/4
- drykurt@yahoo.com
- (0216) 450 47 27
Paratiroid bezi, tiroid bezinin arkasında ve sıklıkla ona bitişik, 2 adet üst, 2 adet de altta olmak üzere çoğunlukla 4 adet bulunan, kirli sarı renkte, mercimek büyüklüğünde bir bezdir. Tiroid bezine komşu olduğu için paratiroid adını almıştır ancak tiroid bezinden tamamen farklı bir görevi vardır. Bu bezler Parathormon (PTH) adı verilen bir hormon salgılar. PTH kan kalsiyum seviyesini kontrol eder. Kan kalsiyum seviyesi düşerse PTH yükselir. Kan kalsiyum seviyesi yükselirse PTH düşer. PTH bu görevi; kemiklerden kalsiyumun kana verilmesini ve D vitamini yardımıyla bağırsaklardan kalsiyumun emilmesini sağlayarak yerine getirir.
Primer hiperparatiroidi paratiroid bezlerin en sık görülen hastalığıdır. Bu hastalıkta 4 bezden bir veya birkaçı büyüyerek adenom haline gelir yani mercimek büyüklüğünden badem büyüklüğüne ulaşır. Büyümüş olan bu bez vücudun ihtiyacından çok PTH salgılar, kan PTH seviyesi yükselir. Sonuçta kemiklerden kana kontrolsüz kalsiyum verilir, kan kalsiyum seviyesi yükselir ve kemiklerde kalsiyum kaybına bağlı kemik erimesi başlar. Hasta tedavi edilmezse yüksek kan kalsiyum seviyesine bağlı olarak, böbrek ve safra kesesi taşları oluşabilir.
Kemik ağrıları, yorgunluk, halsizlik, tedavi edilmezse yaygın kemik kistleri ve patolojik kemik kırıkları (Ufak bir travma ile kemiklerin kırılabilmesi) görülebilir.
Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik, psikolojik yakınmalar (depresyon, anksiyete), mide şikayetleri (gastrit, ülser), ağız kuruluğu, çok su içme, çok idrara çıkma.
Çoğunlukla yapılan kan tahlillerinde kalsiyumun yüksek çıkması ile hastalıktan şüphe edilir. Bu durumda derhal kanda PTH, böbrek fonksiyon testleri (üre, kreatinin) ve D vitamini seviyelerine bakmak gerekir.
Sekonder Hiperparatiroidi
Bazen çok düşük D vitamini seviyelerinde de kalsiyum ve PTH yüksek çıkabilir. D vitamini takviyesi ile bu durum sıklıkla düzelir. Kronik böbrek yetmezliğinde (Üre ve kreatinin yüksekliği vardır) kalsiyum ve fosfat metabolizması bozulduğu için tüm paratiroid bezlerde büyüme (Hiperplazi) meydana gelir. Kan PTH ve kalsiyum seviyeleri yüksektir. Bu duruma da sekonder hiperparatiroidi (böbrek yetmezliğne bağlı) denir ve çoğunlukla nefrologlar tarafından tıbbi tedavi uygulanır. Uzamış kronik böbrek yetmezliklerinde yüksek PTH ve kalsiyum seviyelerinde ameliyat gerekebilir.
Primer hiperparatiroidinin en sık sebebi paratiroid adenomdur ve tedavisi cerrahidir.
Kan Kalsiyum ve PTH seviyeleri yüksek, böbrek fonksiyon testleri ve D vitamini normal olan hastalarda seçkin tedavi cerrahidir. Ameliyat öncesi ultrasonografi, paratiroid sintigrafisi ve MR gibi radyolojik tetkikler ile büyümüş (adenom) bezin 4 bezden hangisi olduğunun tespiti ameliyatı oldukça kolaylaştıracaktır. PTH’ın yarılanma ömrü 20 dakika olduğu için ameliyat esnasında hastalık sebebi olan büyümüş bez çıkarıldıktan 20-25 dakika sonra PTH seviyesi düşer. Kanda hızlı PTH seviyesi bakma teknikleri ile PTH seviyesindeki düzelme hasta uyanmadan tespit edilebilir.
Sonuç olarak hiperparatiroidi (Paratiroid adenom) hastalığının cerrahi tedavisi ülkemizde başarıyla yapılmaktadır ve yüz güldürücüdür. Hasta ameliyat sonrası tamamen iyileşir.
